Bosna i Hercegovina
u vrijeme šestojanuarske diktature
Naučili smo
Predstavnici Hrvatske seljačke stranke (HSS) zalagali su se za federalističko uređenje države, što kralj i vlada nisu podržavali. Poslanik Puniša Račić je u Narodnoj skupštini Kraljevine SHS pucao na hrvatske zastupnike i tom prilikom ubio dva i ranio tri zastupnika. Ovaj događaj poslužio je kralju da 6. januara 1929. godine zavede diktaturu, poznatu kao šestojanuarska . Kralj je objavio Zakon o nazivu i podjeli Kraljevine na upravna područja 1929. godine. Oktroirani ustav kralj je nametnuo 1931. godine, čime je ozakonjen kraljev apsolutizam.
Kraljevina Jugoslavija
Iz udžbenika si saznala/saznao da je kralj Aleksandar Karađorđević nakon atentata u Skupštini Kraljevine SHS zaveo diktaturu (neograničenu i potpunu vlast) u državi. Nakon toga promijenio je naziv države i njezino administrativno uređenje. Umjesto na dotadašnje 33 oblasti, država je podijeljena na devet banovina. Uz pomoć interaktivne karte saznaj nazive tih banovina.
Razmisli: zašto je kralj državu nazvao Kraljevina Jugoslavija?
Samovlada
Takozvana šestojanuarska diktatura započela je ukidanjem Vidovdanskog, a formalno prekinuta donošenjem oktroiranog ustava. Odgovori na pitanja u nastavku lekcije i provjeri šta znaš o periodu samovlade kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića.
Atentat u Skupštini Kraljevine SHS
U Narodnoj skupštini Kraljevine SHS 20. juna 1928. godine Puniša Račić izvršio je atentat u kojem je teško ranjen Stjepan Radić, koji je kasnije umro od posljedica ranjavanja. Okreni kartice u nastavku i saznaj više o atentatoru i o njegovoj žrtvi Stjepanu Radiću, političkom vođi HSS-a.
Bio je zastupnik Radikalne stranke u Skupštini Kraljevine SHS. Dvadesetog juna 1928. godine pucao je na hrvatske zastupnike i ubio Đuru Basaričeka, Pavla Radića te ranio Stjepana Radića, Ivana Granđu i Ivana Pernara. Stjepan Radić umro je od posljedica atentata. Puniša Račić osuđen je na dvadeset godina zatvora.
Bio je politički vođa Hrvatske seljačke stranke koji se protivio centralizaciji države Kraljevine SHS i zalagao se za federalističko uređenje države. Umro je u Zagrebu od posljedica Račićevog atentata.
Razmisli: kako se podjela na banovine odrazila na Bosnu i Hercegovinu?